Profesor Dreifuss jest wybitną badaczką dziejów polskich Żydów, a jej prace dotyczą głównie okresu Holocaustu. I tu dochodzimy do „poloników” w awanturze rozpętanej przez Ławrowa. Cytat z artykułu Havi Dreifuss został wyrwany z kontekstu, co tym samym zasadniczo wypaczyło jego znaczenie.

Tekst ten powstał w odpowiedzi na skandaliczną wypowiedź premiera Mateusza Morawieckiego z lutego 2018 r., kiedy to polski premier oświadczył na konferencji prasowej: „Tak jak byli żydowscy sprawcy, tak jak byli rosyjscy sprawcy czy ukraińscy – nie tylko niemieccy”.

Warto podkreślić, że w kontekście Zagłady termin „sprawca” ma bardzo dobrze zdefiniowane pole semantyczne i na pewno nie stosuje się do Żydów, którzy sami działali pod groźbą śmierci i którzy niebawem podzielili los wszystkich innych żydowskich ofiar. Słowa prof. Dreifuss nie odnosiły się więc do antysemityzmu (jak chcieliby Rosjanie), lecz do prób zduszenia dyskusji nad polskim współsprawstwem w Holocauście podejmowanych przez polskie władze.

Rosyjska propaganda o Zagładzie Żydów

Z punktu widzenia historyka jest rzeczą uderzającą, że w celu fałszowania historii Zagłady rosyjscy propagandyści odwołują się do przykładów wziętych z naszego, polskiego, podwórka. W dziedzinie szeroko pojętej „walki o wartości” polscy nacjonaliści oraz rosyjscy autokraci mówili (i nadal mówią) jednym językiem. Obrona rodziny, walka z mniejszościami seksualnymi, ograniczanie praw obywatelskich, rozprawa z niezależnymi sądami oraz – last but not least – frontalny atak na „niewłaściwą” historię – przykłady ideologicznej wspólnoty można by mnożyć. Nie jest rzeczą przypadku, że aż do rosyjskiej inwazji na Ukrainę polskie władze ochoczo wspierały najbardziej wsteczne i antydemokratyczne siły wewnątrz Unii Europejskiej, w sposób świadomy czy też nieświadomy, ułatwiając rosyjską politykę destabilizacji wspólnoty.

Możemy się jedynie obawiać, że w miarę przedłużania się wojny w Ukrainie z ust rosyjskich oficjeli coraz częściej będą padać coraz to bardziej absurdalne wypowiedzi dotyczące historii Zagłady w kontekście rzekomej „denazyfikacji”. I nie powinno nas dziwić, jeżeli rosyjscy „eksperci” odwoływać się będą do absurdalnych wypowiedzi polskich polityków oraz wiernych „linii partyjnej” historyków. Niestety, rosyjscy „spece” będą mieli z czego czerpać….

Prof. Jan Grabowski pracuje na Uniwersytecie w Ottawie, jest autorem wielu publikacji na temat Holocaustu, m.in. wydanej w ub. roku monografii „Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w Zagładzie Żydów”