Hamas i inna bitwa o Gazę

Andrzej Lubowski

Tragedia Izraela i tragedia Gazy przypominają mi o bitwie o Gazę – zbrojnym konflikcie między Palestyńczykami latem 2007 roku, trwającym kilka dni, w wyniku którego Hamas przejął kontrolę nad Gazą. Opowiadali mi o nim dość szczegółowo Palestyńczycy przy kolacji składającej się z baraniny z ryżem i cebulą serwowanej przez grupę rumuńskich zakonnic w Jerozolimie kilkanaście lat temu. Bitwa o Gazę 16 lat temu była krótką – trwała niespełna 6 dni, ale krwawą walką o władzę między Al Fatah i Hamasem. Wielu przegranych rodaków Hamas zabił, ale ulubioną forma rozliczeń z rywalami było przestrzeliwanie kolan – praktyka stosowana przez mafię.

Organizacja Human Rights Watch oskarżyła obie strony o naruszenie prawa międzynarodowego i działania uznane za zbrodnie wojenne. Bojownicy Fatahu i Hamasu strzelali do osób postronnych, także w szpitalach, dokonywali publicznych egzekucji jeńców, zrzucali więźniów z wieżowców. Palestyńskie Centrum Praw Człowieka i Amnesty International udokumentowały wiele przypadków uprowadzeń i tortur ludzi przez bojowników Hamasu.

Dwa dni po przejęciu przez Hamas kontroli nad Strefą Gazy szkoła i klasztor należące do maleńkiej społeczności rzymskokatolickiej w Strefie Gazy zostały splądrowane, i spalone. Ruch islamistyczny o nazwie Jihadia Salafiya zaczął egzekwować prawo islamskie w Gazie. Szejk Abu Saqer powiedział, że chrześcijanie będą mogli mieszkać w Strefie Gazy tylko wtedy, gdy zaakceptują prawo islamskie, a chrześcijanie angażujący się w działalność misyjną będą surowo traktowani. Wkrótce nastąpiły dziesiątki ataków na cele chrześcijańskie, w tym zakłady fryzjerskie, sklepy muzyczne i szkoły. Zamordowano właściciela jedynej chrześcijańskiej księgarni w Gazie. W lutym 2008 r. bandyci wysadzili bibliotekę YMCA w Strefie Gazy.

Bitwa o Gazę faktycznie podzieliła kontrolę nad palestyńskimi terytoriami na West Bank, rządzony przez Autonomię Palestyńską i Gazę, rządzona przez Hamas. Wedle danych Palestyńskiego Centrum Praw Człowieka w konflikcie zginęło co najmniej 161 osób, a ponad 700 zostało rannych. W większości przypadków były to rany nie do wyleczenia: kula w głowę nie była w opinii Hamasu dostateczną karą – tak mi to tłumaczyli sami Palestyńczycy.

Podczas gdy Fatah i Organizacja Wyzwolenia Palestyny były zwolennikami porozumień z Oslo, podpisanych we wrześniu 1995 roku przez Rabina, Peresa i Arafata w sprawie autonomii palestyńskiej na Zachodnim Brzegu i w Gazie, jako przejściowego kroku na drodze do stworzenia państwa palestyńskiego, Hamas był od początku tym porozumieniom przeciwny. Układ z Oslo Rabin przypłacił życiem w listopadzie 1995 z rąk żydowskiego ekstremisty, który uważał porozumienie za zdradę. Za zdradę uważał układ z Oslo także Hamas.

Następcą Yassera Arafata, prezydenta Autonomii Palestyńskiej, który zmarł w 2004 roku, został w wyniku wyborów zbojkotowanych przez Hamas sprawujący do dziś tę funkcję Mahmoud Abbas, absolwent Uniwersytetu Lumumby w Moskwie. Jak wynika z dokumentu odkrytego w Archiwum Mitrochina, gdzie jest zarejestrowany jako agent „Krotow”, we wrześniu 2016 r. wyszło na jaw, że Abbas mógł pracować dla KGB już w 1985 roku w Damaszku.

Abbas potwierdził, że odrzucił izraelską ofertę dotyczącą państwa palestyńskiego na prawie 95% Zachodniego Brzegu. We wrześniu 2008 roku premier Izraela Olmert przedstawił mu mapę wyznaczającą granice proponowanego państwa Autonomii Palestyńskiej, w ramach którego Izrael miał zaanektować 6,3% Zachodniego Brzegu i zrekompensować to Palestyńczykom 5,8% (wzięte z ternów Izraela sprzed 1967 roku). Abbas przyznał, że z miejsca tę ofertę odrzucił. W październiku 2011 roku powiedział, że jego kontroferta zezwalała Izraelowi na aneksję 1,9% Zachodniego Brzegu.

W 2016 roku Abbas powtórzył w Parlamencie Europejskim plotkę, jakoby rabini w Izraelu nawoływali do zatruwania palestyńskich studni. Następnego dnia wycofał to oświadczenie, uznał je za fałszywe.

Często pojawiają się zarzuty, że urzędnicy Autonomii Palestyńskiej, w tym Abbas, systematycznie defraudowali fundusze publiczne. Uważa się, że gigantyczna korupcja przywództwa Fatahu przyczyniła się do przekonującego zwycięstwa Hamasu w wyborach parlamentarnych w styczniu 2006 roku.

W sierpniu 2023 roku przemawiając przed Radą Rewolucyjną Fatahu Abbas stwierdził, że Hitler zabijał Żydów ze względu na ich „rolę społeczną” jako lichwiarzy, a nie z powodu antysemityzmu.

Andrzej Lubowski – Polski i amerykański dziennikarz i publicysta polityczno-ekonomiczny.