“Żyjemy w świecie, w którym postępuje eskalacja zbrojnych konfliktów, gdzie broń, czołgi i rakiety zastępują dialog i współpracę. Jako ludzie, jako naukowcy, jako osoby odpowiadające przed młodymi ludźmi nie tylko za jakość nauczania, ale także za przekazywane im wartości, czujemy się zobowiązani do zareagowania na sytuację w Strefie Gazy” – czytamy w stanowisku Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich, która zrzesza rektorów 20 uniwersytetów. Przewodniczy jej prof. Bogumiła Kaniewska, rektorka Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Rektorzy apelują o “zakończenie krwawego konfliktu, który przeradza się w rzeź cywilów dokonywaną zarówno w imieniu państwa Izrael, jak i terrorystów z Hamasu”.

“Żaden odwet, który odbywa się kosztem ludności cywilnej, dzieci, kobiet, młodych ludzi, którzy powinni cieszyć się życiem, kształcić, podejmować pokojowy dialog ze swymi rówieśnikami innych narodowości i poglądów, nie doprowadzi do zakończenia konfliktu, przyniesie jedynie ból i rozpacz tysięcy ludzi, chęć rewanżu i eskalację agresji” – piszą.

Pismo rektorów to odpowiedź na akademickie demonstracje przeciwko izraelskiej ofensywie w Gazie, które w ubiegłym tygodniu dotarły do Polski.

Wojna rozpoczęła się atakiem Hamasu na Izrael 7 października ubiegłego roku, podczas którego palestyńscy terroryści zabili 1,2 tys. Izraelczyków, a 250 osób porwali do Gazy. W odpowiedzi Izrael prowadzi w Gazie odwetowe naloty i inwazję lądową, w których zginęło 35 tys. Palestyńczyków.

Studenci chcą potępienia Izraela

Zaczęli studenci z Krakowa i Poznania. W środę przed Collegium Novum – głównym budynkiem Uniwersytetu Jagiellońskiego – zebrało się ok. 150 osób. Mieli ze sobą transparenty: “Bojkot instytucji to nie bojkot naukowców”, “Nie uczcie nas odwracać wzroku”, “Stop ludobójstwu”, “XI. Nie bądź obojętny”

“Nieuprawnione, bezzasadne użycie siły wobec osób niewinnych i nieuwikłanych w konflikt narusza podstawowe prawa człowieka i nie może być w żaden sposób usprawiedliwione” – napisał.

Odpowiedź jest utrzymana w podobnym duchu co wspólne pismo wszystkich uniwersyteckich rektorów – potępiają ataki na cywilów, apelują do obu stron konfliktu o zawieszenie broni. 

Protesty w USA i Europie Zachodniej

Wojna w Gazie od kilku tygodni rozpala amerykańskie i europejskie kampusy. Podczas akcji protestacyjnych, szczególnie licznych w USA, studenci okupowali budynki uniwersyteckie, rozbijali miasteczka namiotowe na terenie kampusów, organizowali wykłady plenerowe. Niektóre były pacyfikowane przez policję. Np. na Uniwersytecie Wirginii aresztowano 25 osób. Na Uniwersytecie Michigan manifestanci na krótko przerwali ceremonię zakończenia studiów. Na niektórych uczelniach wyznaczono specjalne strefy, w których można protestować. 

Władze wielu uczelni stanęły przed wyzwaniem, jak znaleźć równowagę między bezpieczeństwem na kampusie a prawem do demonstracji i wyrażania własnych poglądów. Czasem hasła antywojenne przeplatały się z antysemickimi. 

Protestowano też w Niemczech, Norwegii, Hiszpanii czy Holandii. Pod koniec kwietnia studenci zablokowali wejście do centralnego budynku na kampusie paryskiej Sorbony. Użyli do tego koszy na śmieci, drewnianych palet i rowerów. Skandowali propalestyńskie hasła. Tam także domagali się od władz uczelni potępienia działań Izraela w Gazie. 

Częściowo z postulatami protestujących studentów zgodzili się rektorzy w Hiszpanii. Konferencja Rektorów Uniwersytetów Hiszpańskich (CRUE), która zrzesza ponad 70 uczelni, oświadczyła, że zerwie współpracę z tymi izraelskimi uczelniami, które “nie działają na rzecz pokoju”, czyli np. współpracują z armią. Zamierza skontrolować działania partnerów.  

Decyzję o zerwaniu współpracy z izraelskimi partnerami przy pracach nad sztuczną inteligencją podjął Uniwersytet Vrije w Brukseli (VUB). Powołał się na “względy etyczne”.